Wat hebben we dit jaar bereikt
Ambitie: We hebben wijken met een vitaal & gezond leefklimaat waar inwoners zich thuis voelen en mee kunnen doen
Doel: Wij stimuleren positieve en samenhangende ontwikkeling in iedere wijk/buurt
- We bevorderen het meedoen in de wijk
Op basis haalbaarheid en het onderzoek ‘Ruimte voor jongeren in Noord’ hebben we, met professionals en buurtbewoners, prioriteiten gesteld voor de aanpak van de fysieke ruimte voor jongeren in Nijmegen Noord. In de wijk Oosterhout hebben we een nieuw calisthenics Park gerealiseerd en in Lent is het Basketbalveld opgeknapt. Daarnaast is er gekozen om de prioriteit te leggen op de wijk Oosterhout.
In Oud-West hebben we de samenwerking tussen de sociale wijkondernemingen dit jaar verder versterkt. We hebben samen met partners in de wijk en de Provincie Gelderland gewerkt aan een Wijkendeal voor Nijmegen-West. Dat is een provinciale subsidie om activiteiten en samenwerking in de wijk te stimuleren. De provincie neemt in 2025 een besluit over deze subsidie.
In de wijk Weezenhof in Dukenburg nemen de plannen voor een nieuw onderkomen voor het Huis van Weezenhof steeds concretere vormen aan. Het Huis voorziet in ontmoeting en activiteiten voor bewoners en wordt gerund door vrijwilligers. Ook in andere wijken in Dukenburg staat ontmoeting centraal. In 2024 zijn nieuwe activiteiten in wijkcentrum De Turf gestart en Podium1390 zorgt met maandelijkse concerten een combinatie van cultuur en ontmoeting. Door middel van het project ‘In de Wijk’, uitgevoerd door Bindkracht10, is aandacht voor geldzorgen in de wijk en worden deelnemers extra uitgenodigd te participeren in de maatschappij.
- We verbeteren het welzijn van onze inwoners in onze wijken via stadsdeelprogrammeren
Vanuit de opgave Sturen op een sterke sociale basis in Nijmegen (Kadernota Samen werken, samen sterk) lopen er in 2024, in bijna alle stadsdelen varianten van het stadsdeelprogrammeren (volwassenen). We hebben in Lindenholt, Nijmegen-Zuid, en Nijmegen-Oost samen met inwoners en professionals de belangrijke thema's bepaald met deze werkwijze. In Lindenholt zijn vervolgplannen gepresenteerd.
In sessies met het college en met (een deel van) de raad, hebben we samen met onze kernpartners (Bindkracht10, Buurtteams Volwassenen, Buurtteams Jeugd, Sterker, Lindenberg, GGD, vertegenwoordiging namens de Nijmeegse Corporaties) en het Instituut voor Publieke Waarden inzichten gedeeld en drie aanpakken gepresenteerd om het versterken van de sociale basis in Noord, Lindenholt en Zwanenveld/Lankforst samen verder vorm te geven. We starten in 2025. We gaan hierop verder op in, in het raads-/collegevoorstel begin 2025.
We hebben in 2024 experimenten met stadsdeelbudgetten voorbereid, waarbij inwoners en organisaties meer ruimte krijgen om vanuit dit budget hun gezamenlijke aanpakken te financieren. Bij het project experimenten met stadsdeelbudgetten staat leren centraal en het loopt in 2025-2026.
- We investeren in een doorontwikkeling van het preventieplatform jeugd
We hebben gewerkt aan de doorontwikkeling van het preventieplatform jeugd als onderdeel van de opgave Sturen op een sterke sociale basis. We pakken de doorontwikkeling ook op wijkniveau aan. Zo zijn we in Lindenholt gestart met stadsdeelprogrammeren als werkwijze voor de leeftijd 0 – 23 jaar. Nieuw hierbij is dat er ook ouders zijn aangesloten. In Nijmegen-West zijn we gestart met een verkenning van een passende werkwijze voor het preventieplatform jeugd. In Dukenburg doen we onderzoek naar de behoeften van ouders over preventie. We werken hierbij samen met sleutelfiguren. In Nijmegen-Noord is door het preventieplatform 'de hand voor mentale gezondheid' gelanceerd. We werken o.a. samen met zorgpartners aan een gebiedsgerichte visie en aanpak voor de mentale gezondheid voor de jeugd in Nijmegen-Noord.
Doel: Wij versterken de mogelijkheden in een wijk/buurt voor bewoners om mee te doen en verantwoordelijkheid te nemen als zij dit willen
- We werken aan ruimte voor ontmoeten
We hebben het nieuwe verhuurkader ingevoerd. In dit verhuurkader zijn de verschillende activiteiten onder loep genomen en zijn er nieuwe regels opgenomen om de verhuur van onze wijkcentra eenduidig te laten plaatsvinden. Er is opnieuw gekeken welke huurders voor het nultarief in aanmerking komen en welke een korting of een volledig tarief moeten betalen. Daarnaast hebben we in 2024 een start gemaakt met de verbouwing van wijkcentrum 't Oude Weeshuis. De verwachting is dat de verbouwing medio 2025 kan worden afgerond. Verder zijn er plannen gemaakt voor het toekomstige wijkcentrum Villanova. Deze worden in 2025 nader uitgewerkt.
Doel: We dragen bij aan een gezonde leefomgeving, zowel in fysiek als sociaal opzicht
- We zetten gezondheid meer centraal in ons omgevingsbeleid
De nieuwe omgevingsvisie is in 2024 in concept uitgewerkt. Hierin zijn beleidshoofdlijnen gedefinieerd waarvan één de sociale en gezonde stad is. Voor het eerst is de gezonde leefomgeving zo'n belangrijk onderdeel van de omgevingsvisie. De gezonde leefomgeving is uitgewerkt in 8 onderwerpen en in gebiedsuitwerkingen om zo prioriteiten te stellen per stadsdeel. Hiermee is de gezonde leefomgeving geborgd in ruimtelijk beleid en is het één van de leidende principes geworden in ruimtelijke planprocessen. Het geeft daarmee richting in de beoordeling van ruimtelijke initiatieven.
Tot nu toe wordt gezonde leefomgeving vaak nog onvoldoende meegenomen in ruimtelijke plannen en projecten. Eén van de ondernomen acties om dit te verbeteren is het aanstellen van een projectleider gezonde leefomgeving en daarmee de verbinding tussen het sociale en het fysieke domein te versterken.
In 2024 is deze rol verder vormgegeven en is er meer capaciteit om te adviseren bij een groter aantal ruimtelijke initiatieven.
In 2024 zijn we samen met de GGD, Bindkracht10, Radboud Universiteit, de academische werkplaats AMPHI en de woningbouwcorporaties gestart met het een participatief actie-onderzoek naar hoe we gezondheid beter kunnen meenemen in ruimtelijke processen en projecten in de Kanaal-zone Zuid. Het project is gericht op het concreter maken wat er nodig is volgens professionals en inwoners om wijken gezonder te maken en het is gericht op het versterken van samenwerking tussen verschillende beleidsterreinen en betrokken partijen.
In 2024 hebben we in de wijken Bottendaal, Landbouwbuurt en Oud Lent de wijkaanpak van BOSS gerealiseerd. We zijn gestart met een pilot van twee wijkspeeltuinen om een open karakter te realiseren. In Nijmegen Noord is een Calisthenics Park toegevoegd bij een groen sociaal knooppunt. We gaven hiermee een impuls aan meer faciliteiten voor het groeiend aantal jongeren in Noord.
Ambitie: We zorgen dat inwoners eigen regie kunnen voeren over hun leven, gezin en gezondheid en actief deel kunnen nemen aan de maatschappij. Men heeft respect voor elkaar en ondersteunt elkaar.
Doel: We ondersteunen ontmoeting, participatie en vrijwilligerswerk
- We ondersteunen sociale wijkvoorzieningen
Dit jaar hebben wij de sociale ondernemingen ondersteund om plannen te maken om beter toekomst bestendig te worden. De sociale ondernemingen zijn een leernetwerk gestart om meer gezamenlijk te kunnen ontwikkelen. Daarnaast is er door sociale ondernemingen en bewonersinitiatieven gezamenlijk een projectplan hebben gemaakt om in aanmerking te komen voor een Wijkendeal. Dat is een provinciale subsidie om activiteiten en samenwerking in de wijk te stimuleren. De provincie neemt in 2025 een besluit over deze subsidie.
- We stimuleren een toekomstbestendig vrijwilligersklimaat
In 2024 zijn de vrijwilligersorganisaties in de stad geïnformeerd over de enquête over vrijwilligerswerk. De Vrijwilligerscentrale heeft de bevindingen uit de enquête verwerkt in hun Beleidsplan 2025-2027. Daarnaast zijn we gestart met de voorbereidingen voor een Uitvoeringsagenda Vrijwilligers.
Doel: We stimuleren activiteiten die inclusie bevorderen
- We maken werk van de inclusie voor mensen met een beperking
We hebben samen met ervaringsdeskundige inwoners en betrokken maatschappelijke partners verder gewerkt aan de uitvoering van het Actieprogramma Inclusie. Speerpunt was de fysieke en sociale toegankelijkheid van de stad en stedelijke voorzieningen. Het belang van de inzet van ervaringsdeskundigheid wordt in de gemeentelijke organisatie steeds sterker gevoeld. We hebben in 2024 onder meer de volgende concrete acties uitgevoerd:
- Met een inspiratiebijeenkomst is een start gemaakt met toegankelijke evenementen in sport en cultuur in Nijmegen. Ook is met de inzet van mystery guests met een licht verstandelijke beperking gewerkt aan een nog toegankelijkere gemeentelijke dienstverlening aan inwoners van Nijmegen.
- Ervaringsdeskundigen van het Zelfregiecentrum Nijmegen zijn ingezet bij het ontwerp en de ontwikkeling van het nieuwe Stationsdistrict. Met de pilot wordt ervaring opgedaan hoe ervaringsdeskundigheid regulier kan worden toegepast bij gebiedsontwikkeling.
- In 2024 is de subsidieregeling ‘Stimulering Toegankelijkheid’ ontwikkeld, die ondernemers en organisaties met een bezoekfunctie ondersteunt bij het toegankelijker maken van hun pand of website. Ook is het project MKB Toegankelijke route gestart, waarmee MKB ondernemers toegankelijkheidsadvies krijgen en de toegankelijkheid van ondernemingen voor het brede publiek in kaart wordt gebracht.
- Versterken antidiscriminatie
In 2024 hebben we op twee manieren gewerkt aan het tegengaan van discriminatie. Voor de kortere termijn hebben wij vier onderwerpen geselecteerd waarop we initiatieven organiseren:
- Verhogen meldingstoegankelijkheid discriminatie. In 2024 hebben wij een publiekscampagne voorbereid die de eerste weken van januari 2025 te zien is in de stad en op social media.
- Aandacht voor koloniaal verleden en doorwerking in het heden. In 2024 hebben wij opdracht gegeven aan de Radboud Universiteit om onderzoek te doen naar het slavernijverleden van de gemeente.
- Aandacht voor (Zuid-)Oost Aziatisch racisme. In het najaar van 2024 hebben wij een gespreksavond gehouden over (zuid-)oost Aziatisch racisme o.l.v. Stichting Asian Raisins met circa 60 wijkbewoners.
- Veilig uitgaan in de horeca. Discriminatie is één van de speerpunten van de Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU). Concrete activiteiten in 2024 waren onder meer: trainingen Safer Clubbing voor horecaprofessionals; het faciliteren van een jongerenpanel/ uitgaansraad o.l.v. Stichting Nachtburgemeester Nijmegen. In het kader van het tegengaan van seksueel grensoverschrijdend gedrag heeft een werkbezoek van de regeringscommissaris Mariëte Hamer plaatsgevonden.
Voor de aanpak van discriminatie op de langere termijn zijn wij in 2024 gestart met een ontwikkeling van een meerjarige antidiscriminatie-agenda. In 2024 is hiervoor een onderzoek uitgevoerd.
- We werken aan de inclusie van lhbtiq+ personen
In 2024 werkten we samen met de partners uit het regenboognetwerk aan de acceptatie van seksuele-, gender- en seksediversiteit. We verstrekten subsidies aan COC Regio Nijmegen en Stichting Roze Woensdag om de inzet binnen het regenboognetwerk duurzaam te versterken. In 2024 is de regenbooggemeenschap actief betrokken geweest bij het prioriteren van de beleidsuitvoering. Dat leidde tot mooie resultaten, zoals:
- Een zeer uitgebreide Roze Woensdag programmering, met een extra focus op jongeren.
- Het opzetten van een transzorg-kaart voor hulpverleners om patiënten beter door te kunnen verwijzen. Daarbinnen zit ook een sociale trans-kaart zodat transpersonen een eigen netwerk kunnen vinden en opzetten.
- Een succesvolle coming outdag/week/maand met een groot aanbod van activiteiten.
- Het onderzoeken van het welzijn van de LHBTIQ+-gemeenschap in Nijmegen. Op deze enquête zijn veel reacties binnengekomen.
De verkenning hoe er vervolg kan worden gegeven aan de huidige Regenboogagenda vindt plaats in 2025.
- We gaan maatregelen bepalen om inclusie van jonge kinderen te verbeteren.
Er zijn minder kinderen op jonge leeftijd (tot en met 3 jaar) in specialistische jeugdzorgvoorzieningen geplaatst.
In 2024 zijn we doorgegaan met onze inspanningen om zo regulier mogelijke kinderopvang en zo regulier mogelijk onderwijs voor elk jonge kind mogelijk te maken. Belangrijk bij het realiseren van inclusiever onderwijs is om zo veel mogelijk te voorkomen dat jonge kinderen (vaak uit VVE-groepen) al vroeg in hun educatieve loopbaan op specialistische jeugdzorgvoorzieningen als voorschoolse dagbehandeling worden geplaatst. Met onze partners, verenigd in het Netwerk Jonge Kind, proberen we deze ‘vroege exclusie’ zo veel mogelijk te voorkomen. De resultaten zijn positief. Zo is het aantal jonge kinderen tot en met drie jaar dat op voorschoolse dagbehandeling is geplaats in 2024 met 25% gedaald ten opzichte van 2022. Ook zagen we in 2024 een reductie van 18% in het aantal verwijzingen van jonge kinderen naar andere vormen van jeugdzorg.
De inzet van de Ambulant Pedagogisch Medewerker is positief geëvalueerd.
In 2023 zijn we samen met KION de pilot Ambulant Pedagogisch Medewerker (APM) gestart in Lindenholt en Dukenburg. De APM biedt als extra pedagogisch medewerker maximaal drie maanden ondersteuning aan kinderen in voorschoolse educatiegroepen met een lichte ondersteuningsbehoefte. Daarbij wordt ook de vaste pedagogisch medewerker gecoacht. De pilot is in 2024 positief geëvalueerd door Oberon en zal met de implementatie van het nieuwe VVE-beleid als preventieve aanpak worden uitgerold over de stad. Het is een zeer kansrijke interventie om de instroom in voorschoolse dagbehandeling nog verder te verminderen.
Met NPO-subsidies hebben we de start van Jonge Kindgroepen mogelijk gemaakt.
Deze zijn ook in 2024 operationeel geweest. Een Jonge Kindgroep is een kleine onderbouwgroep binnen het regulier onderwijs waarin kinderen geplaatst kunnen worden in de leeftijd van 4 tot 7 jaar. Deze kinderen hebben een boost in hun ontwikkeling nodig waarbij de inschatting is dat zij zodanige groei kunnen doormaken dat zij op termijn binnen regulier onderwijs kunnen instromen (in plaats van het S(B)O). Ook is met NPO-subsidies de inzet van jonge kindspecialisten bij Samenwerkingsverband Stromenland mogelijk gemaakt. Zij voeren regie over de onderwijsplaatsing van jonge kinderen in de kinderopvang en voorschoolse dagbehandeling en proberen daarbij deze kinderen vooral binnen het reguliere onderwijs te plaatsen.
Doel: We stimuleren zelfstandigheid en zelfredzaamheid van onze (wijk)bewoners
- We houden het welzijn van ouderen op peil.
We hebben de capaciteitsuitbreiding van het ouderenadvies van Sterker Ouderenwerk in 2024 gecontinueerd. Hetzelfde geldt voor de inzet van Sociaal arrangeurs, die zich richten op thuiswonende ouderen (65+) met problematiek op meerdere leefgebieden en cognitieve problemen.
Begin 2024 afgesproken dat inwoners van 65 jaar en ouder zich melden bij Sterker en inwoners jonger dan 65 jaar bij Buurtteams Volwassenen. De rol van Sterker bij de toegang tot de Wmo is uitgebreid met het indiceren van praktische begeleiding.
In het kader van de woonopgave is er in 2024 verhuiscoach gestart bij Sterker Ouderenwerk. Daarnaast heeft Sterker vrijwillige verhuismaatjes aangeboden voor praktische hulp.
In 2024 zijn er extra ontmoetgroepen voor ouderen opgestart. Ook is er in 2024 is een ontmoetgroep specifiek voor Arabisch sprekende mannen opgezet. Deze groep draait momenteel goed en hopen we uit te breiden richting een dagbesteding voor Arabisch sprekende mannen en vrouwen.
- We ontwikkelen een integrale ketenaanpak rond valpreventie, bewegen en gezonde voeding
De uitvoering van de integrale ketenaanpak valpreventie is in 2024 belegd bij de GGD. Deze ketenaanpak is gericht op het bereiken van minimaal 14% van de thuiswonende ouderen met een valpreventietest. Uit de test blijkt of mensen meer dan een gemiddeld valrisico lopen. Ouderen, bij wie het valrisico bovengemiddeld is, krijgen een valanalyse en een cursus valpreventie aangeboden. Elke stadsdeel kent een werkgroep valpreventie en ontvangt financiële middelen om een passende aanpak uit te voeren in het stadsdeel. De eerste buurtsportcoaches en fysiotherapeuten zijn eind van de zomer opgeleid als “begeleider valpreventieve beweeginterventies” en in oktober zijn de eerste valpreventie cursussen gestart.
- We continueren en verbeteren onze inzet op de inburgering en integratie van onze nieuwkomers
In 2024 hebben we een integraal beleidskader en bijhorende uitvoeringsprogramma opgesteld voor de inzet op Asiel & Integratie, zodat in de toekomst vanuit een duidelijk kader en in onderlinge samenhang keuzes gemaakt worden in de opvang van vluchtelingen, huisvesting van statushouders, integratie van nieuwkomers en ondersteuning van mensen zonder documenten. We hebben de gemeentelijke dienstverlening op het vlak van inburgering geëvalueerd. Mede op basis hiervan zijn we gestart met een aanbestedingstraject voor meer passend inburgeringsaanbod, waarin meer ruimte is voor maatwerk voor onder andere jongvolwassenen en (hoogopgeleide) werkende statushouders. Daarnaast hebben we de formatie uitgebreid van het team klantregisseurs om statushouders sneller en intensiever te kunnen begeleiden.
Doel: We stimuleren informele hulp en mantelzorg
- We werken aan toekomstbestendig mantelzorgbeleid
In 2024 hebben we de evaluatie naar het mantelzorgbeleid en respijtzorg afgerond. Uit de evaluatie blijkt dat ons aanbod van mantelzorgondersteuning goed is. Het ontwikkelen van nieuw mantelzorgbeleid is daardoor niet noodzakelijk. Er zijn echter wel enkele aandachtspunten waarmee we aan de slag gaan. Daarom stellen we in 2025 een uitvoeringsagenda mantelzorg op.
Doel: We versterken het opvoedklimaat rond gezinnen, in wijken en scholen
- We versterken de mogelijkheden voor ieder kind om mee te doen in de eigen wijk en te werken aan talentontwikkeling
De eerste stappen zijn gezet om te komen tot een nieuwe werkwijze rond de brede scholen, maar de gesprekken in 2024 tussen de besturen van de betrokken partners hebben nog niet geresulteerd in een nieuwe werkwijze. Men is het over enkele hoofdlijnen eens. Deze worden begin 2025 verder aangevuld en uitgewerkt. Daarmee moet het mogelijk zijn binnen dit schooljaar nog een nieuwe perspectief te presenteren. Gedurende het jaar hebben de uitvoerders van onze partners onvermoeid doorgewerkt aan het bevorderen van talentontwikkeling. Daarbij hebben ze, vooruitlopend op de nieuwe plannen, elkaar meer opgezocht tijdens het vormgeven en uitvoeren van de (naschoolse) programma’s.
- We zetten in op een kansrijke start voor iedereen
Het nieuwe consultatiebureau in Dukenburg heeft vertraging opgelopen. Het plan was om in 2024 een nieuw consultatiebureau te realiseren in Dukenburg. Dat is nog niet gelukt, omdat het lastig was om een passende locatie te vinden. We verwachten dat de jeugdgezondheidszorg een nieuw consultatiebureau in september 2025 in gebruik kan nemen .
- We continueren en borgen de inzet van het jongerenwerk in het voortgezet onderwijs
We hebben op alle voortgezet onderwijs scholen in de stad, en op basisscholen met een hoge schoolweging, jongerenwerk ingezet. Dit is als één van de activiteiten opgenomen in het plan gelijkwaardige kansen in het onderwijs. De jongerenwerkers zijn er voor alle leerlingen op school. Zij signaleren wat er speelt onder jongeren, organiseren (pauze)activiteiten en vragen behoeften uit van zowel jongeren als de school. Zij zorgen waar nodig ook voor een terugkoppeling naar het jongerenwerk in de wijk, verwijzen door binnen de zorgstructuur van de school of naar een externe samenwerkingspartner. Via de laagdrempelige en toegankelijke werkwijze van de jongerenwerkers wordt de basisondersteuning op school versterkt.
Doel: We beschermen inwoners tegen infectieziekten, ongunstige milieufactoren en seksuele gezondheidsrisico’s
- We hebben aandacht voor gezondheidsrisico’s
Ook in 2024 heeft de GGD Gelderland Zuid de wettelijke taken met betrekking tot infectieziektebestrijding uitgevoerd namens de gemeente Nijmegen. Daarnaast heeft de GGD in 2024 in relatie tot seksuele gezondheid 3121 soa testen afgenomen bij jongeren tot 23 jaar. In perioden van relatief weinig aanvragen is dit uitgebreid tot 25 jaar. In juli 2024 is de landelijke pilot met PrEP afgerond. PrEP een pil is waarmee je kunt voorkomen dat je HIV oploopt. Vanaf augustus 2024 is de pilot omgezet in een structurele PrEp-regeling vanuit het Rijk. In 2024 hebben zo'n 350 mensen die behoren tot een risicogroep PrEP-zorg gehad via de GGD, waarvan 98 mensen nieuw zijn geïncludeerd in dit jaar.
Doel: We realiseren een preventieve basisinfrastructuur ter bevordering van de volksgezondheid via een integrale aanpak
- We bieden via de GGD voorlichtings- en preventieprogramma’s aan
De gezondheidsmakelaars School & jeugd en Volwassenen zijn naar stadsdeel georganiseerd. Zij richten zich op het bevorderen van gezondheid op scholen en in wijken in samenwerking met inwoners en partners in de stad. Een aantal programma's/aanpakken die er uit springen in 2024 zijn:
- In januari 2024 stelde het college de Nijmeegse Aanpak Gezonde Jeugd en Jongeren (NAGJJ) vast. Deze aanpak is later omgedoopt tot Jong Gezond en in Beweging. Met deze aanpak werken onder regie van de GGD samen met inwoners en partners aan een gezonde jeugd.
- Via Wij zijn Groen, Gezond en in Beweging werkten we ook in 2024 aan het versterken van het lokale preventienetwerk en werd op vele momenten inspiratie gedeeld. Eén van de hoogtepunten was het jaarevent in juni dat geheel in het teken stond van gezondheidsverschillen verkleinen.
- In 2024 zijn alle 350 openbare speelplekken in Nijmegen rookvrij gemaakt.
- In 2024 zijn we gestart met de aanpak ‘De (studenten)tijd van je leven!'. Overmatig en zwaar alcoholgebruik, en de norm hieromtrent, moet in de toekomst een minder vanzelfsprekend onderdeel van het studentenleven worden. We werken hieraan met IrisZorg Preventie, RU, HAN, ROC, Yuverta, vertegenwoordigers van studenten(verenigingen) en GGD Gelderland-Zuid.
- In maart 2024 heeft de buitenexpositie KIND VAN op Plein 1944 in Nijmegen gestaan. De expositie is georganiseerd door de gemeente, Stichting Open Mind, Pro Persona Connect, IrisZorg en de LUX. In november 2024 is het standbeeld stille strijd naar Nijmegen gehaald. De tentoonstelling en het standbeeld dragen bij aan het begrip voor en het bespreekbaar maken van psychische problemen.
Doel: We verkleinen de gezondheidsverschillen door inwoners met verhoogde gezondheidsrisico’s extra te ondersteunen
- We verbeteren gezondheid in de stadsdelen
We hebben via verschillende aanpakken bijdrage geleverd aan het verkleinen van gezondheidsverschillen:
- Via de “Aanpak gezondheidsvaardigheden” is bijvoorbeeld begin 2024 een Toolbox laaggeletterdheid in de eerste lijn ontwikkeld. Met als doel om de zorg beter op deze doelgroep af te stemmen. Deze tool is ontwikkeld in samenwerking met Wijkgezondheidscentrum Lindenholt (WGCL), NEO-huisartsenzorg en GGD Gelderland-Zuid.
- Om gezondheidsverschillen te verkleinen zijn in 2024 veel samenwerkingen aangegaan op het gebied van bevorderen van gezonde voeding en het tegengaan van voedselongelijkheid. Bijvoorbeeld met de met de srv wagen van de Blauwe Tomaat, die goedkoop groente en fruit aanbiedt in wijken waar gezondheidsachterstanden groter zijn. Behalve met deze organisatie zijn we ook samenwerkingen aangegaan met Huis van Compassie, Vincentius Vereniging en Rode Kruis.
- Verder is in het najaar van 2024, voor de duur van een jaar, een ervaringsdeskundige gestart bij Bindkracht10 op het snijvlak van geldzorgen en gezondheid. Vanuit haar ervaringsdeskundigheid begeleidt zij als budgetcoach onder andere cliënten en speelt ze een rol in vroegsignalering.
- Ook op het gebied van stoppen met roken (smr) is in 2024 stevig ingezet om gezondheidsverschillen te verkleinen. Pharos heeft bijvoorbeeld vanuit haar opdracht ingezet op het scholen van een groep financieel experts in de wijk bij Bindkracht10. Ook is er een project opgezet voor nieuwkomers in Koudenhoek en zijn we met Rookvrij en Fitter een project gestart in Dukenburg en Hatert. Alle projecten hebben als insteek om stoppen met roken laagdrempelig bespreekbaar te maken en toe te leiden naar stopaanbod.
- We proberen de aanpak Kind naar Gezonder Gewicht uit in Nijmegen West. Daarin worden in totaal 50 kinderen met overgewicht en hun gezin, opvoeders ondersteund door een centrale zorgverlener (JGZ-verpleegkundige) om meer regie te krijgen over hun eigen gezondheid.
- Met de inzet van Preventiegelden en middelen uit het Gezond en Actief Leven Akkoord en Nationaal Sportakkoord stimuleerden we in 2024 tientallen kleinere initiatieven uit de stad die bijdragen aan het verkleinen van gezondheidsverschillen. Wij zijn Groen, Gezond en in Beweging publiceerde verhalen van deze initiatieven om het netwerk te inspireren.
Doel: We dragen bij aan dierenwelzijn en stimuleren een diervriendelijke (leef)omgeving
- We blijven werken aan (het bevorderen van) dierenwelzijn
We hebben aandacht gegeven aan het duurzaam blijven uitvoeren van onze wettelijke taken. Daarnaast hebben we gewerkt aan blijvende ondersteuning van de dierenvoedselbank en het project Dierenbuddy, initiatieven die (de dieren van) onze kwetsbare inwoners ondersteunen. Ook hebben we een actieve rol genomen in het kennisproject DierVizier, waarin inmiddels meer dan zestig gemeenten samenwerken op dierenonderwerpen.
Tot slot stond 2024 ook in het teken van voorbereiden. Voorbereiding op de Uitvoeringsagenda Dieren, die in 2025 van start zal gaan, met voor de komende jaren verschillende activiteiten die Nijmegen nog diervriendelijker zullen maken.
Doel: We zorgen dat kinderen en hun ouders dichtbij en deskundig worden ondersteund als zij problemen ervaren met opvoeding, ontwikkeling, zelfredzaamheid en participatie in de samenleving
- We zetten de doorontwikkeling van de Buurtteams Jeugd en Gezin voort
De Buurtteams Jeugd & Gezin zijn in 2024 positief geëvalueerd en de overeenkomst is verlengd.
Op basis van de positieve uitkomsten van de evaluatie, gedaan door Heemstra & de Vries, is de overeenkomst verlengd voor de periode 1 januari 2025 tot en met 31 december 2027. Het adviesbureau heeft een aantal aanbevelingen voor verbetering geformuleerd, die de Buurtteams Jeugd en Gezin én de gemeente betreffen. Aan de hand van bijeenkomsten en raadsbrieven is de gemeenteraad geïnformeerd over de resultaten van de evaluatie en hoe de Buurtteams Jeugd en Gezin en de gemeente opvolging geven aan de aanbevelingen.
De Buurtteams hebben ook dit jaar volop geïnvesteerd in het vakmanschap van hun gezinswerkers. Deze zijn op grote schaal getraind, bijvoorbeeld rondom basishulp en rondom veiligheid. In elk stadsdeel zijn aandachtsfunctionarissen veiligheid actief die collega’s coachen en ondersteunen bij (complexere) veiligheidscasussen. Ook onderhouden de Buurtteams korte lijnen naar veiligheidspartners. Tevens participeren de Buurtteams Jeugd en Gezin in de Proeftuin Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming in Dukenburg ‘Samen Verder’.
We zien ook dat het aantal verwijzingen naar begeleiding jeugd is – mede door de inzet van de Buurtteams Jeugd & Gezin – gedaald. De kern van de opdracht aan Buurtteams Jeugd en Gezin is het realiseren van meer indicatievrije basishulp, door zelf hulp te verlenen of bijvoorbeeld te verwijzen naar mogelijkheden in de sociale basis en daarmee minder te verwijzen naar begeleiding. De Buurtteams Jeugd en Gezin slagen hier steeds beter in. Het aantal verwijzingen naar begeleiding jeugd is in 2024 met 19% gedaald ten opzichte van 2023 en met 34% ten opzichte van 2022. Een vergelijkbare reductietrend zien we bij Wmo-begeleiding (waar Buurtteams Jeugd en Gezin overigens een relatief kleine speler is). Het aantal volwassenen (met inwonende minderjarigen) dat door de Buurtteams Jeugd en Gezin is verwezen naar Wmo-begeleiding is in 2024 met 12% gedaald ten opzichte 2023 en met 31% ten opzichte van 2022.
Dit succes komt door scherpe interne sturing door Buurtteams Jeugd en Gezin op meer zelf begeleiden en randvoorwaardelijke steun aan deze beweging door het werken met bestedingsruimtes voor begeleidingsaanbieders jeugd vanuit de gemeente. De gemeente handhaaft de bestedingsruimtes door toeleidingsstops af te kondigen wanneer aanbieders de budgetten overschrijden. De toeleidingsstops gaan gepaard met grote zorgvuldigheid en redelijkheid. De stops gelden bijvoorbeeld niet voor verwijzingen vanuit de Regieteams en het Regionaal Expertiseteam, die zich bezig houden met complexere casussen. Ook blijft het mogelijk voor zorgaanbieders met toeleidingsstops om cliënten aan te nemen indien de Commissie Passende Verwijzing daar toestemming geeft. Deze wordt verleend wanneer beargumenteerd kan worden door de Buurtteams dat de betreffende aanbieder de best passende optie is en er geen alternatieven zijn. In deze commissie hebben ook onafhankelijke experts zitting.
We zien de Buurtteams Jeugd en Gezin, conform bedoeling, een robuuste positie innemen in het jeugdnetwerk. Steeds meer jeugdigen en gezinnen weten de Buurtteams te vinden. Het aandeel van Buurtteams Jeugd en Gezin in het totaal aantal verwijzingen naar de jeugdhulp groeit ten opzichte van andere wettelijke verwijzers. Met name de huisartsen verwijzen minder naar ambulante jeugdhulp. Met de huisartsen en Buurtteams Jeugd en Gezin hebben we in 2023 een samenwerkingsconvenant gesloten om deze beweging te versterken: praktijken verwijzen cliënten naar de Buurtteams wanneer zij denken dat de inzet van ambulante hulpverlening noodzakelijk is. We hebben ook in 2024 gezien dat huisartsen zich aan deze afspraken houden.
- We gaan aan de slag met de aanpak van de wachtlijsten in de JeugdGGZ
Het gedachtegoed van GEM (Ecosysteem Mentale Gezondheid) heeft zich in Nijmegen Noord aangesloten bij de werkwijze van het preventieplatform. Dit gedachtegoed ambieert een systemische transitie in de jeugdzorg waarin we stoppen met diagnostisch/medisch model-denken bij ‘normale’ levensvragen. Ook is GEM, tevens een onderdeel van het Regioprogramma Jeugd 2023-2028, uitgebreid naar Heumen en Wijchen. Daarnaast zijn in 2024 voorbereidingen getroffen om regionale ontwerpsessies te organiseren waarin het thema ‘collectiveren van jeugdzorg’ centraal gaat staan. Bovenstaande heeft echter nog niet geleid tot een aanzienlijke reductie van de wachttijden in jeugd ggz.
- We voeren de doorbraakaanpak uit en zitten in op verbreding
Vorig jaar bent u geïnformeerd over de opbrengsten van de Doorbraakaanpak van 2023. We zijn voornemens om u voortaan jaarlijks te informeren over de opbrengsten van de Doorbraakaanpak in de stadsrekening.
In 2024 heeft de Doorbraakaanpak het volgende gekost:
- € 260.000 voor inzet 2,5 FTE doorbraakcoaches
- € 60.000 voor een doorbraakbudget
In 2024 heeft de Doorbraakaanpak het volgende opgeleverd:
- Totaal aantal aanmeldingen 2024: 142
- Casuïstiek opgepakt met maatwerkplan:
- 2024 totaal maatwerkplannen: 53
- De overige casuïstiek is middels advies vanuit het Doorbraakteam opgepakt, waardoor de casuïstiek weer verder kon in het reguliere proces.
- Financiële opbrengst:
- Totale baten van 2024: € 913.621,00
- Gemiddelde besparingen in 2024 per casus met maatwerkplan: € 17.238
- Belangrijkste baten en kosten per wet in 2024:
- Besparingen Jeugdwet: € 441.116,00
- Besparingen WMO: € 389.688,00
- Besparingen overig (o.a. Leerlingenvervoer, Opleidingen): € 59.881,00
- Besparingen Zorgverzekeringswet: € 136.216,00
- Besparingen Participatiewet: € 62.528,00
- Besparingen Wet gemeentelijke schuldhulpverlening: € 3.744,00
- Besparingen WLZ: € 43.375,00
- Kosten Doorbraakoplossingen (o.a. afboeken terugvorderingen, inzet fondsen, maatwerk Bijzondere Bijstand, inzet doorbraakbudget): - € 222.927,00
De grootste besparingen zijn binnen de Jeugdwet gerealiseerd. Echter zien we in 2024 voor het eerst (sinds 2019) dat de besparingen binnen de Jeugdwet en de WMO dichter bij elkaar liggen.
Doel: We zorgen dat volwassenen dichtbij en deskundig worden ondersteund als zij problemen ervaren met zelfredzaamheid en participatie in de samenleving
- We innoveren met de Buurtteams volwassenen
De Buurtteams Volwassenen hebben in 2024 dienstverlening verder ontwikkeld. Er worden steeds meer mensen geholpen met een mix van persoonlijke en digitale hulp (blended care) en door middel van collectieve hulp. In 2024 is een pilot met volledige digitale begeleiding uitgevoerd. De werkwijze wordt in 2025 toegevoegd als onderdeel van het reguliere aanbod.
Ook was er in 2024 – met name door de inbreng van Buurtteams Volwassenen – een reductie van de verwijzingen naar Wmo begeleiding te zien. Zo is de reductie van het aantal verwijzingen in het 3 e kwartaal van 2024 19% ten opzichte van het 3 e kwartaal van 2023. De gemiddelde wachttijd tot het eerste gesprek bij Buurtteams Volwassenen is binnen de daarvoor gestelde norm van 14 dagen gebleven.
Doel: We ondersteunen kinderen en gezinnen bij gezond en veilig opvoeden en opgroeien met (specialistische) ambulante jeugdhulp indien nodig
- De ambulante jeugdhulp gaan we regionaal en opgavegericht aanbesteden
De ambulante jeugdhulp is in 2024 regionaal aanbesteed en definitief gegund. De nieuwe overeenkomsten ambulante jeugdhulp gaan in op 1 januari 2025 en eindigen op 31 december 2028. Na het verstrijken van deze looptijd kan drie keer verlengd worden met steeds een periode van drie jaar. Inclusief deze verlengingen gaat het om een totale contractperiode van in totaal twaalf jaar, tot en met 31 december 2037.
De regionale inkoop jeugd is inhoudelijk zo vormgegeven dat deze optimaal bijdraagt aan de realisatie van de transformatie van de jeugdzorg conform de ambities die de regio Rijk van Nijmegen bestuurlijk heeft vastgesteld in het Regioprogramma Jeugd 2023-2028 : jeugdhulp zo thuis mogelijk, het versterken van de mentale veerkracht, vergroten en versterken van gezinsvormen in de regio, verbeteren door- en uitstroom 18+, meer inclusie in de basis, kwaliteitsverbetering en blijvend leren. De inkoop is dienend aan de visie en centrale ambitie van het regioprogramma: het duurzaam versterken van gezinnen zodat de inzet van jeugdhulp minder vaak noodzakelijk is. Met de nieuwe inkoop zetten we ook in op het verder verstevigen en uitbouwen van de richting die we hebben ingezet met de Buurtteams Jeugd en Gezin. Aanvullend op de basishulp aangeboden door de Buurtteams blijft begeleiding door aanbieders nodig voor een dekkend zorglandschap. Bij de inkoop van ambulante hulp hebben we bepaald dat aanbieders van aanvullende begeleiding hun inzet zo veel mogelijk in afstemming met de Buurtteams en met de lokale sociale basis plegen.
- We zorgen voor een betere aansluiting tussen jeugdhulp en onderwijs
De pilots voor collectieve financiering van jeugdhulp op het speciaal onderwijs zijn positief geëvalueerd.
In 2024 zijn de pilots van de gemeenten van regio Rijk van Nijmegen en Land van Cuijk met collectieve financiering van jeugdhulp op de drie scholen Tarcisius, De Kom en Mikado voortgezet. De zorgaanbieders Unik (Mikado), ’s Heeren Loo (De Kom) en TVN (Tarcisius) kregen een subsidie om de jeugdhulp collectief op school te leveren voor die kinderen die ondersteuning nodig hebben. Minder (verschillende) hulpverleners zorgden voor meer rust in de klas. Nu er geen individuele indicatie meer nodig is, is er minder bureaucratie voor ouders, scholen en gemeenten. In 2024 heeft onderzoeksbureau Oberon de pilots gemonitord en in een rapport aanbevelingen gedaan om de pilots door te ontwikkelen naar een structurele aanpak. We voeren gesprekken met andere (v)so-scholen om in 2025 de mogelijkheden voor collectieve financiering te organiseren.
- We breiden de STORM-aanpak op het voortgezet onderwijs uit
De STORM-aanpak is in schooljaar 2024/2025 uitgebreid naar in totaal 10 VO scholen en 2 MBO scholen.
Op deze VO scholen worden Mental Health lessen gegeven, screenings uitgevoerd door de GGD om depressie en suïcidaliteit vroegtijdig te signaleren en worden ‘op volle kracht’ vaardigheidstrainingen georganiseerd waarin jongeren leren beter om te gaan met negatieven gedachten en gevoelens. Op het MBO worden vooral lessen en vaardigheidstrainingen georganiseerd. De eerste volle kracht trainingen aan jongeren zijn gegeven. In het volgende schooljaar (2025/2026) wordt de aanpak volgens plan uitgebreid naar in totaal 17 scholen.
Doel: We ondersteunen volwassen inwoners (en hun mantelzorgers) bij het zelfstandig kunnen blijven wonen en participeren met aanvullende ondersteuning en specialistische hulp indien nodig
- We gaan Wmo-begeleiding aanbesteden
De aanbesteding voor ambulante Wmo-begeleiding is in 2024 succesvol doorlopen. Op basis hiervan is besloten de opdracht te definitief gunnen aan 37 organisaties voor Wmo-begeleiding en begeleiding plus en 8 aanbieders voor praktische Wmo-begeleiding. Met deze definitieve gunning heeft de gemeente Nijmegen nu een dekkend zorglandschap.
In 2024 is de pilot Ontwikkelingsgerichte dagbesteding als beschikkingsvrije voorziening geëvalueerd. Bevindingen uit de pilot zouden worden meegenomen in de nieuwe contracten voor ontwikkelingsgerichte dagbesteding die per 2025 in zouden gaan. Echter, gezien de andere aanbestedingen die in 2024 liepen (ambulante begeleiding volwassenen, jeugd, en arbeidsmatige dagbesteding) is besloten de aanbesteding voor ontwikkelingsgerichte dagbesteding en voor kortdurend verblijf met een jaar uit te stellen. De pilot en lopende contracten worden met een jaar verlengd. De subsidieregeling voor de pilot in 2025 is in 2024 vastgesteld door het college. De aanbestedingsprocedure voor de contracten die per 2026 ingaan, is inmiddels gestart.
In 2024 is – in het kader van het integraal zorgakkoord (IZA) - het transformatieplan GGZ voor volwassenen opgesteld op initiatief van Pro Persona, Iriszorg en RIBW. Gemeenten en partners uit het sociaal domein zijn onderdeel van een brede coalitie. Dit plan bevat de richting van de transformatie tot 2030 en zal in 2025 vastgesteld worden.
In de samenwerkplaats van het netwerk sluitende aanpak zijn onder begeleiding van de HAN de leercoalities netwerkzorg en small wins gestart. Dit met als doel om vanuit de praktijk te leren hoe vanuit sociaal domein en GGZ samen zo goed mogelijk aan te sluiten op de hulpvraag van volwassenen met een psychische kwetsbaarheid.
Doel: We ondersteunen inwoners bij het oplossen van mobiliteitsproblemen in en buiten het huis waardoor ze zo lang mogelijk in staat zijn zelfstandig te blijven wonen en mee te doen
- We evalueren Wmo-klassiek en we hebben nieuwe contracten voor de Wmo huishoudelijke hulp
In 2024 hebben we wel een intern plan met doelen voor 2025 opgesteld om de wachttijden en wachtlijsten terug te dringen en de kwaliteit van de (toeleiding tot) Wmo-hulpmiddelen, hulp bij het huishouden en vraagafhankelijk Wmo-vervoer te verbeteren. Ook hebben we bepaald hoe we gaan monitoren en meten aan de hand van o.a. doorlooptijden. Eind 2025 rapporteren we op deze doelen en monitoring. En bepalen we wanneer een uitgebreide evaluatie passend is.
In 2024 zijn met 15 aanbieders Hulp bij het huishouden nieuwe contracten ingegaan en zijn we zijn we gestart met het inzetten van langdurige indicaties waar geen verbetering in de situatie wordt verwacht Er is een verkorte indicatieroute en door middel van de signalenroute is het in samenwerking met de aanbieder mogelijk om een indicatie op of af te schalen indien nodig.
De pilot was- en strijkservice is eind 2024 gestart in samenwerking met de Driestroom en Velocity. Deze pilot loopt tot en met juli 2025 en zal worden geëvalueerd.
Ambitie: We zorgen dat kinderen en volwassenen zo veel mogelijk in een (veilige) thuissituatie kunnen leven. We versterken inwoners en gezinnen die de basis van het bestaan niet (meer) op orde hebben of deze dreigen te verliezen
Doel: We versterken jeugdigen en gezinnen zodat er minder kinderen in verblijf opgroeien en als dit moet dan in gezinsvormen en zo kort mogelijk
- We blijven aandacht vragen voor pleegzorg
De pleegzorgcampagne is een succes en mede hierdoor is de wachtlijst voor pleegzorg gedaald. Inmiddels is onze wervingscampagne ‘Jouw liefde maakt het verschil’ als sinds 2020 een begrip in Nijmegen en omstreken. Dit is onze eigen lokale campagne met échte pleeggezinnen in beeld. Hiermee brengen we pleegzorg dichtbij, is er heldere informatie beschikbaar, en komt er meer aandacht en bekendheid. We adverteren het hele jaar door, en met en bijzondere piek in de landelijke week van de pleegzorg eind november. Dit, zodat mensen zich aanmelden als pleegouder en er dus meer gezinnen beschikbaar komen voor eventuele pleegkinderen. Hierdoor daalt de wachtlijst, deze is nu onder de 10. We doen daarbij lokale acties (pleegzorgcompliment, voorlichting en informatieavonden). Pleegzorg, zowel in het eigen netwerk of daarbuiten, is het eerste waar we naar kijken als een kind of jongere een plekje elders nodig heeft als alternatief voor open en gesloten groepen.
- We gaan in 2024, samen met de regiogemeenten, verder met de transformatie van gezinshuizen en kleinschalig verblijf
We hebben als regio noodgedwongen onze ambitie om kinderen te laten opgroeien in gezinsvormen (zoals pleegzorg en gezinshuizen) bij te stellen en op zoek te gaan naar meer realistische oplossingen. We hebben als regio Rijk van Nijmegen veel tijd gestoken in het vinden van passende hulp voor alle jeugdigen. In eerste instantie waren we op zoek naar meer gezinshuiszorg in onze eigen regio. Na gesprekken met zorgaanbieders, wetenschap en ervaringsdeskundigen concludeerde we dat het lastig wordt om het ondernemingsklimaat voor gezinshuisouders te vergroten. Ook kwamen we tot het inzicht dat het plaatsen in gezinshuiszorg voor veel reeds uithuisgeplaatste kinderen een brug te ver is. Ons netwerk gaf aan dat een (her) plaatsing in gezinshuis door trauma en hechtingsproblemen voor een groep kinderen een brug te ver is.
We hebben ervoor gezorgd dat bij de inkoop van de specialistische jeugdhulp (per 2025) er voldoende alternatieven zijn in verblijfsvoorzieningen. Zodat maatwerk mogelijk is voor bijzondere (sub)doelgroepen. Gezien het aantal inschrijvingen, lijkt er vanaf 2025 sprake van een dekkend regionaal zorglandschap.
- We werken op bovenregionaal niveau aan verschillende ontwikkelingen in de specialistische jeugdhulp
We hebben de bovenregionale verwerving van de essentiële jeugdhulpfuncties gerealiseerd. Dit hebben we gelijktijdig aan de aanbesteding voor de specialistische jeugdhulp gedaan. De Gelderse jeugdalliantie moet voorkomen (per 1 januari 2025) dat jongeren met een complexe hulpvraag vastlopen in het systeem. Dat ze gelijk de zorg krijgen die nodig is, ook al zijn er meerdere zorgaanbieders nodig om die hulp te leveren. Deze alliantie bestaat uit vijftien samenwerkende jeugdhulporganisaties met verschillende expertises: jeugd- en opvoedhulp, LVB (Licht Verstandelijk Beperkt), GGZ, forensische zorg en verslavingszorg.
Voor onze regio betekent deze ontwikkeling dat een kleine groep jongeren gebruik kan maken van integrale verblijfszorg. Deze is veelal kleinschalig. Een andere mogelijkheid is dat de Gelderse Alliantie ervaring, expertise en specialisme toe kan voegen op de plek waar jongeren wonen. En daarmee dus ook pleeggezinnen, gezinshuizen of (regionaal gecontracteerde) kamertraining of andere woonvormen kan ondersteunen. We verwachten dat het aantal overplaatsingen van kinderen naar andere zorgaanbieders drastisch omlaag gaat, en de zorg aan de meest kwetsbare jongeren beter wordt.
Ook hebben we in 2024 bijgedragen aan de afbouw van – en opbouw van passende alternatieven voor – gesloten jeugdzorg. De middelen die in 2024 vrijkwamen (via SPUK, specifieke uitkeringen) hebben ervoor gezorgd dat jeugdhulpinstellingen in Eefde (Pluryn) en Zetten (Pactum) omgebouwd zijn (of op korte termijn worden omgebouwd) naar kleinschalige voorzieningen die veiligheid en bescherming bieden. Naast deze vastgoedtransitie is middels pilots geleerd van wat het werken in een kleinschalige setting voor professionals betekent. Hoe zij deze zorg kunnen vormgeven en doorontwikkelen, waarbij de aanname is dat het aantal repressieve maatregelen daalt. Einde 2024 hebben we frictiekosten aangevraagd ten behoeve van de opbouw van alternatieven. Gemeente Nijmegen heeft hierbij de rol gekregen als coördinerend gemeente voor het gebied Oost (Gelderland en Overijssel). In een plan geven we aan hoe we in 2030 zo dicht als mogelijk willen komen bij nul gesloten plaatsingen.
Doel: We verbeteren de veiligheidsketen voor jeugdigen door een systeemgerichte aanpak, meer preventieve jeugdbescherming en duurverkorting van ondertoezichtstellingen
Doel: We voorkomen huisuitzettingen, leiden toe naar zorg, werken aan het perspectief van multi-probleemhuishoudens en beperken de overlast als gevolg van dakloosheid en psychiatrische en/of psychosociale problematiek
- We rollen de doorbraakaanpak verder uit
We hebben de doorbraakaanpak verder uitgerold en professionals van verschillende organisaties getraind.
Vanuit het huidig coalitieakkoord is € 180.000 beschikbaar gesteld voor de verbreding van de Doorbraakaanpak. In 2024 is hiervoor de kerngroep van het TWES-netwerk getraind in de doorbraakaanpak, bij al hun casuïstiek wordt gebruik gemaakt van het doorbraakgedachtegoed. Daarnaast zijn de Buurtteams Volwassenen getraind (2 aandachtsfunctionarissen per stadsdeel). Ook zijn deels de Buurtteams Jeugd&Gezin, de financieel experts in de wijk en de professionals van Meldpunt Bijzondere Zorg (GGD) getraind. In 2025 volgt de rest. Tot slot zijn er voor de verschillende vindplaatsen de randvoorwaarden georganiseerd zoals monitoring en doorbraakbudget. Zo blijven we het gedachtegoed van de doorbraakaanpak verder verspreiden om zo nog meer legitiem maatwerk te bieden en nog meer besparingen mogelijk te maken.
Doel: We bieden opvang aan inwoners (uit Nijmegen en regio) die dakloos zijn geworden en werken aan herstel richting zo zelfstandig mogelijk wonen en participeren
- We verminderen de druk op de opvang en borgen de winteropvang voor daklozen
In overleg met de zorgaanbieders en de Centrale Toegang Maatschappelijke Opvang (GGD) dragen we zorg voor opvang van dakloze mensen. We monitoren de in-, door- en uitstroom van dakloze mensen in de opvang en dragen zorg voor een goede door- en uitstroom. Het gebrek aan voldoende huisvestigingsmogelijkheden maakt dat de druk op de opvang niet helemaal weg te nemen is. We zoeken voortdurend naar nieuwe vormen van huisvesting, zie in de tekst verder onderaan. Door de inzet van het Interventieteam en OGGZ-begeleiding dragen we bij aan het verminderen van de druk op de maatschappelijke opvang. Met de inzet van porta cabins is de winteropvang geborgd. Bij het ingaan van het winterprotocol (bij 0 gr.en kouder) en een toename in vraag naar opvang is opschaling mogelijk. We zijn in overleg over de start van een straathulpcoach (start 2025).
- We verbeteren hulp aan (straat)sekswerkers
De aanpak en draagvlak van het kennisnetwerk in sekswerk en seksualiteit is verbeterd door verschillende gemeenten te betrekken en preventieactiviteiten uit te breiden. Dit jaar is men gestart met extra aandacht voor de mannelijke sekswerker.
- We ondersteunen straatsekswerkers met de voor hen ontwikkelde zorgaanpak
De time-out voorziening, de tippelzone en huiskamer de Cirkel zijn gehandhaafd. De registratieplicht van de sekswerkers op de tippelzone is niet meer van toepassing door het besluit van de rechtbank in juni van 2024. Het aanwijzingsbesluit is ingetrokken. Besloten is om met een maximum van 20 sekswerkers per dag te werken. Sinds die tijd monitoren we nauwgezet op aantallen sekswerkers en klanten, incidenten en signalen van mensenhandel.
- We ondersteunen ongedocumenteerden
Voor mensen zonder documenten is in de stad sinds 2014 een sobere opvang geregeld. In zogenaamde Bed-, Bad- en Broodvoorzieningen (BBB-opvang) wordt onderdak, een warme douche en eten aangeboden. In 2024 werd duidelijk dat het in 2018 opgestelde plan om een landelijk dekkend netwerk van begeleidings- en opvangvoorzieningen voor mensen zonder documenten (Landelijke Vreemdelingen Voorziening) zou stoppen in 2025. De ondersteuning van uitgeprocedeerde asielzoekers blijft in de plannen van het ministerie beperkt tot de voorbereiding van (gedwongen) terugkeer. Het ministerie heeft laten weten dat gemeenten zelf door kunnen gaan met de BBB-opvang maar dan zonder bijdrage van het rijk.
We gaan door met het opvangen van inwoners die dakloos zijn geworden, waaronder ook mensen zonder documenten. Deze plannen zijn opgenomen in het beleidskader Asiel & Integratie 2025-2028. In 2024 zijn daarnaast de bestaande samenwerkingsvormen met lokale opvangorganisaties en landelijke partners via het Lokaal Samenwerkingsoverleg (LSO) voortgezet. Daarnaast zijn er in 2024 nieuwe zorgpartners betrokken bij de begeleiding van de doelgroep en werken deze samen in het opnieuw opgezette Transcultureel Team (TCT) van lokale zorgorganisaties.
Doel: We bieden een beschermende woonomgeving aan inwoners (uit Nijmegen en regio) die vanwege hun ernstige psychiatrische of psychosociale problemen (nog) niet in staat zijn zelfstandig te wonen en werken aan herstel richting zo zelfstandig mogelijk wonen en participeren
- Verdere ondersteuning en hulp aan volwassenen/wonen met zorg
We hebben afgelopen jaar nieuwe raamovereenkomsten gesloten met zorgaanbieders Beschermd Wonen voor 2025-2030 (met verlengingsmogelijkheden tot 1-1-2035). Hiermee hebben we meer en een meer divers zorgaanbod Beschermd Wonen gecontracteerd voor inwoners van Gelderland-zuid. In de nieuwe contracten is meer aandacht voor het bieden van zorg aan inwoners met complexe zorgvragen, het bevorderen van Beschermd Thuis en uitstroom en het voorkomen van intramurale zorg. Daarnaast hebben we ingezet op het realiseren van een gespreid zorglandschap binnen de regio en het ontwikkelen van een toekomstbesteding zorglandschap door middel van innovatie, kennisdeling en samenwerking.
- We creëren een solide basis voor de regionale samenwerking beschermd wonen en maatschappelijke opvang per 2024
De regionale samenwerking Gelderland-zuid is versterkt door financiële afspraken om kosten en baten Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang samen te delen vanaf 1-1-2025. Daarnaast werken we met de regiogemeenten aan het versterken van de lokale opvang- infrastructuur in de regiogemeenten en het bevorderen van zorgaanbod in de regio zodat meer inwoners Beschermd Wonen zorg dichtbij en Thuis ontvangen .
- We realiseren en continueren wonen met zorg en ondersteuning
In oktober 2024 concretiseerden we voor de gehele Groene Metropoolregio de ambities uit de Woondeal 2.0 met een Regionaal Afsprakenkader Huisvesting Aandachtsgroepen op een 4-tal thema’s:
- Vitale wijken (spreiding, preventie & Community-building)
- Toewijzing (evenwichtig, effectief en spreiding)
- De taart vergroten
- Wonen & Zorg Ouderen.
In december 2024 is de lokale, Nijmeegse Woonzorgvisie mét uitvoeringsagenda vastgesteld. In deze woonzorgvisie verbinden we landelijke en regionale ambities op Wonen & Zorg voor ouderen en aandachtsgroepen met lokale kansen en partijen.
Met zorgpartijen en corporaties werkten we in 2024 aan de opgave om gepaste huisvesting én zorg voor aandachtsgroepen te creëren. Via de Werkgroep Bijzondere Bemiddeling (WBB) stelden woningcorporaties in de regio Rijk van Nijmegen 6% van de vrijkomende sociale huurwoningen beschikbaar voor aandachtsgroepen. In 2024 zijn 9 Housing First-trajecten gestart. Housing First is een vorm van wonen met ambulante, intensieve begeleiding en bedoeld voor dakloze mensen met meervoudige problemen waarbij de toewijzing van een woning de start is van een traject waarbij zelfstandig wonen het doel is.
We continueerden Binder (woonproject in het oude belastingkantoor) en Droombankje, een tussenvoorziening voor economisch dak- en thuisloze mensen. Met Portaal en Onder de Bomen startten we met de bouw van Bongerd, een gemengd wonen-project. Dit inclusieve woonproject draagt na oplevering bij aan uitstroom uit Beschermd Wonen.
We realiseerden in 2024 meer (flexibele) woonruimte voor spoedzoekers, dak- en thuisloze mensen, statushouders en andere speciale doelgroepen. Samen met de woningbouwcorporatie realiseerden we circa 500 flexibele woningen (NDW21), waarvan er 150 bestemd zijn voor statushouders. Met de samenwerkende corporaties was afgesproken dat we 30% van de woningen inzetten om statushouders te huisvesten. Hierdoor ontstaat een gemengde, leefbare wijk in het hart van Winkelsteeg waar we een grote groep statushouders een nieuwe toekomst bieden.
We boden passende ondersteuning aan 8 bewoners van de Zorgwoningen in de Weezenhof. Eind november 2024 heeft de Raad van State alle hoger beroepschriften ongegrond verklaard en de tijdelijke vergunning voor 5 soortgelijke Skaeve Huse in Nijmegen Noord definitief verleend. De voorbereidingen hiervoor zijn opgestart.
Doel: We bieden slachtoffers van huiselijk geweld en kindermishandeling een veilige omgeving en er wordt ingezet op het voorkomen, vroegsignaleren, stoppen en duurzaam doorbreken van geweld
- We blijven investeren in veiligheid
In 2024 hebben we belangrijke stappen gezet om huiselijk geweld en kindermishandeling (HGKM) te voorkomen, vroeg te signaleren en duurzaam door te breken. Wij hebben verschillende leerbijeenkomsten georganiseerd. Hierdoor leren professionals elkaar beter kennen en werken zij steeds beter samen. Het blijft echter een aandachtspunt om de problematiek breder te analyseren en niet alleen te focussen op één gezinslid, maar op de dynamiek in het hele gezin. De kennisbank en het toekomstscenario zijn hierin ondersteunend. Organisaties vinden elkaar steeds beter, wat leidt tot een effectievere aanpak van complexe casussen en meer oog voor de gezinsdynamiek. Professionals worden dankzij de kennisbank, trainingen en bijeenkomsten beter ondersteund in het tijdig herkennen en aanpakken van geweld. Al met al zorgt dit ervoor dat slachtoffers profiteren van een sterker netwerk in onze regio.